Liefhebbers van oude boerderijen zijn vaak enthousiast over de zichtbare houten gebinten waaraan is te zien hoe het pand ooit is gebouwd. Dat is niet de eerste gedachte bij het zien van de woning van Folkert en Jantine in Zuidveen. Door de strakke architectuur is het een moderne woning, terwijl de hoofdvorm is afgeleid van een veenboerderij. Binnen kan Folkert net zo enthousiast worden over de zichtbare modulebouw met multiplex spanten. “Ik ben echt iemand van constructies.”

Tekst: Bert van den Hoogen | Fotografie: Rob Kater

In het dorpse straatbeeld van de doorgaande weg langs Zuidveen hoeven we niet te zoeken naar de woning van Folkert en Jantine. De sobere hoofdvorm en de combinatie van hout en vlakke dakpannen die tot aan de grond doorlopen voldoen geheel aan de moderne opvattingen over architectuur, maar het past ook weer tussen de traditionele architectuur van de omliggende woningen. Een woning die niet zou misstaan in een nieuwbouwwijk, maar Folkert en Jantine wilden daar hun nieuwe woning juist niet laten bouwen.

Folkert: “Ik kom zelf uit het landelijke gebied van Friesland en Jantine is in Steenwijk opgegroeid. We wilden in een dorpse, landelijke omgeving met historie wonen. Zo modern is de stijl overigens niet. Als je goed kijkt, dan herken je de eenvoud van een veenboerderij erin. Daar staan er veel van in de omgeving. Alleen de maatvoering is wat groter.”

Gedachte achter multiplex

Binnen lijkt die eenvoud te zijn doorgetrokken, doordat de buitenwanden volledig van multiplex zijn. “Bezoekers die binnenstappen, zijn vaak verrast en vragen weleens of het al af is. Maar er zit een gedachte achter dat multiplex.” Daarvoor moet Folkert uitleggen hoe de woning is ontworpen en gebouwd. “Ik ontwerp zelf woningen, waarbij de constructie het uitgangspunt is. Er zijn veel collega’s die het over modulebouw hebben. In deze woning ben ik daarmee een stap verder gegaan.

 

Ik zocht naar een bouw die eenvoudiger is dan de bouw van een cataloguswoning en die toch van binnen flexibel in te richten is. Ik heb ooit ligboxstallen voor koeien uitgetekend. Door het toepassen van houten spantbenen kan het gebouw zonder kolommen worden overspannen. Hierdoor zijn deze gebouwen ook vrij indeelbaar. Dit zie je ook in de constructie van de woning terug.”

Millimeterwerk

“Het unieke zit in de spanten die een lengte hebben van negen meter. Dat is mogelijk doordat de spanten bestaan uit multiplex delen die met vingerlassen aan elkaar zijn verbonden. Dat blijkt oersterk te zijn. Om de twee meter staat er een spant, zodat er een soort tunnel ontstaat. Die spanten zijn in de fabriek met een computergestuurde frees op maat gemaakt. Om ze goed op elkaar aan te laten sluiten, moesten wel de aansluitpunten in de fundering op de millimeter nauwkeurig worden gemaakt.

Dat is een knappe prestatie van de bouwers, want het is perfect. Ja, ik kan daar erg enthousiast over worden, want ik ben echt iemand van de constructies. Daarom
hebben we het ook in het zicht gelaten. Dat je de bouten ziet, vind ik alleen maar mooi. Je mag zien hoe een woning is gebouwd.”

Ik zocht naar een bouw die eenvoudiger is dan de bouw van een cataloguswoning en die toch van binnen flexibel in te richten is.

Vrije binnenruimte in de veenboerderij

“We wilden iets bedenken dat zowel praktisch als betaalbaar is. Doordat de spanten van multiplex zijn, kwamen we op het idee om de afbouw van de woning grotendeels van multiplex te maken. Dus ook de wanden, de trap en de leuning. De multiplex tussenpanelen zijn onderdeel van de constructie, waardoor er een op zichzelf staande tunnel met een vrije, grote binnenruimte ontstaat. De nok is 7,5 meter hoog en de zijwanden 4,5 meter hoog. Daarin heb je alle vrijheid voor de opbouw van je binnenruimten. Vervolgens was het vrij makkelijk om aan de zijkanten op dezelfde manier uitbouwen te maken. Daardoor lijkt het weer een beetje op een kerk met middenschip en zijbeuken.’’

 

Arjan Koops van bouwbedrijf Groenveste:
“Dit is een eigenzinnige woning van hoge kwaliteit”

Het ontwerp met doordachte constructie kon worden gerealiseerd dankzij de prefab bouwtechnieken van bouwbedrijf Groenveste. Arjan Koops legt uit wat het een typische woning van Groenveste maakt.

Door de multiplex spanten ontstond het idee om de woning grotendeels af te werken met multiplex.

 

Heeft u eerder een woning met deze constructie gebouwd?
,,Nee, dit is echt nieuw voor ons. Het is ook helemaal het ontwerp van de bewoner. Folkert heeft maximaal gebruik gemaakt van de mogelijkheden van prefab bouwen en de manier waarop wij ontwerpen en bouwen. Dat maakt het wel weer een echte Groenveste woning. We ontwerpen altijd met 3d-techniek. De houtskeletbouw doen we altijd prefab. In dit geval was het essentieel dat de lijnen tussen ontwerper en bouwer kort zijn. Daar is BIM bouwen voor nodig en je moet bij de controles met elkaar er bovenop zitten.”

De woning heeft een ingetogen uitstraling. Waarom voldoet het aan dekwaliteitsnormen van Groenveste?
“De woning lijkt eenvoudig, maar als je goed kijkt, zie je dat het kwalitatief ontzettend goed in elkaar zit. Je ziet aan alles dat het iets luxer is dan standaard. Dat zit in de afwerking en detaillering en in het materiaalgebruik. De boeien en overstekken en de metalen dakplaten zijn van een kwaliteit die past bij de woningen van Groenveste.”

Hoe zou u de architectuur van de woning willen noemen?
“Er zijn stijlen van een boerderij, een kerk en zelfs een ligboxstal voor koeien in terug te vinden. En dan heeft het ook nog een unieke constructie. Daardoor kan ik er niet een bepaalde architectuur op plakken. Het is vooral heel eigenzinnig en daardoor vernieuwend.”

Is deze woning inspirerend voor andere ontwerpen?
“Wij bouwen altijd unieke woningen. We hebben laten zien dat we deze
moeilijk te fabriceren constructie aankunnen. Misschien dat we in de toekomst dit in andere ontwerpen toepassen of dat we het verder ontwikkelen. Dus ja, het inspireert zeker.”

Technische installatie centraal

De binnenruimte is vervolgens weer doordacht ingedeeld, doordat de technische installatie centraal in de ruimte is geplaatst. “Daardoor komt automatisch de badkamer, het toilet en de keuken daar omheen. Het scheelt veel leidingwerk.” Zo ontstond een indeling met de woonkamer aan de voorkant die helemaal tot de nok open is en de keuken apart in het midden aan de zijkant die de verbinding vormt met de eetkamer aan de achterkant. De hoofdslaapkamer is op de begane grond in een van de uitbouwen.

Daardoor is de woning ook meteen levensloopbestendig. De slaapkamers voor de kinderen zijn boven aan de achterzijde. Door de hoge zijwanden hebben die een maximaal te benutten vloeroppervlak. Die hoogte maakt het ook mogelijk om voor, bij de vide twee werkplekken te maken. “Dat is een fijne plek om je op je werk te kunnen concentreren, terwijl het ook onderdeel is van de woonkamer.”

Bewuste keuze voor zeil

De woning is maximaal geïsoleerd en heeft met tripelglas een RC-waarde van 8,5. Dat wordt ook bereikt door de aardwarmtepomp voor onder andere de vloerverwarming die ook kan koelen. “We hebben bewust gekozen voor zeil op de vloer. Dat is praktisch en het is beter voor het rendement van de vloerverwarming. Er zit nog een andere gedachte achter. We wilden dat de elektriciteitskabels makkelijk bereikbaar zijn. Daardoor zitten die niet achter de wand. Ze lopen door kabelgoten die in de vloer langs de wand lopen. Ze zijn door het zeil uit het zicht, maar je kunt er makkelijk bij door het zeil op te tillen. Met een parketvloer of plavuizen is dat niet mogelijk.”

Demontabel

Het gebruiksgemak is ook uitgangspunt geweest voor de buitengevel. “Doordat de dakpannen helemaal doorlopen, zijn er geen dakgoten en regenpijpen nodig. Bij de ramen is er wel een kadertje zodat het regenwater niet langs de ramen loopt. Het hout is thermisch gemodificeerd en hoeft niet meer te worden behandeld. Daardoor hebben we weinig onderhoud aan de buitengevels.” Het past ook bij de doelstelling om duurzaam te bouwen. “We hebben dat op allerlei manier geprobeerd.

De trap hebben we bijvoorbeeld gemaakt van reststukken multiplex van de hoofdconstructie. De hele woning is bovendien demontabel. Als we nog eens willen verhuizen, kunnen we de woning uit elkaar halen en ergens anders weer opbouwen. Van dat idee word ik als constructeur natuurlijk blij. Maar we zijn vooral blij met het eindresultaat en wonen hier met veel plezier.”