Met een kluswoning wordt vaak bedoeld dat je als handige klusser voor een habbekrats een verwaarloosd pand koopt om het zelf te kunnen opknappen. Dat de term ook kan slaan op een compleet nieuw te realiseren woning, komt door de toepassing van hout. Jackie en Coen van Olst zagen allereerst de hoge kwaliteit van houtbouw. Maar ze zagen vooral de mogelijkheid om zelf veel aan de woning te kunnen doen. Zo ontstond een moderne, transparante woning van hout en glas en veel van Jackie en Coen.

Tekst: Bert van den Hoogen | Fotografie: Anahí Clemens

“Hout is vergevingsgezind. Als je verkeerd hebt gezaagd of het verkeerd hebt vastgemaakt, haal je het weer los, maakt het wel goed op maat en kunt het weer vastzetten.”
Bewoonster Jackie van Olst

We rijden al even door het weidse en tegelijk kleinschalige landschap van het Groene Hart, als de navigatie op de grens van het dorp Langeraar ons een bouwstraat instuurt. Het is een klein uitbreidingswijkje waar nog volop aan woningen met uitgesproken architectuur wordt gebouwd. We hoeven in het wijkje niet lang te zoeken, want we zijn gekomen voor een woning waar veel hout in is verwerkt en dat is overduidelijk de woning van Jackie en Coen van Olst. Achter de woning treffen we Coen in zijn kluskleren bij een zaagtafel om de laatste hand te leggen aan de berging. Hij komt zo naar binnen, de rondleiding kan Jackie prima alleen af.

VRIJ EN TOCH BUREN

Vanaf de buitenwerkplek van Coen hebben we gelijk zicht op de achtergevel die op de begane grond voor het grootste deel van glas is. We kijken dwars door de woning heen, maar zien ook in het midden een gesloten blok. Dat mag Jackie uitleggen, maar ze vertelt eerst hoe ze op deze locatie terecht zijn gekomen. “Onze droom was eigenlijk om een woning aan de Kromme Mijdrecht hier verderop te bouwen. Daar ben je ver van de bewoonde wereld. Coen vindt dat heerlijk, maar ik wil graag onder de mensen zijn. Hier hebben we het allebei. Aan de ene kant hebben we het geweldige vrije uitzicht over de polder. Het voorste deel wordt nog ingericht als landerij. Aan de andere kant hebben we onze buren van het wijkje.”

 

MENSELIJKE MAAT

“In onze vorige woning hadden we een grote woonkamer van acht bij negen meter. We kwamen erachter dat we daar nooit zaten. Wel in de keuken, ook als we gasten hadden. Zo ontstond het idee om in deze woning de keuken wat groter te maken, met een flinke tafel erbij. De woonkamer aan de voorkant heeft meer de menselijke maat en is daardoor knus. De gevels die je vanaf de weg ziet, zijn gesloten, aan de kant van de polder en onze achtertuin zoveel mogelijk open. Binnen is het zoveel mogelijk transparant. Het is een open constructie om een gesloten kader met daarin de praktische ruimten, zoals de trap, het toilet, de technische ruimte en bergruimte.”

“Hout nodigt uit om mee te bouwen. Op een bouwplaats pak ik wel eens een plank beet en help ik ook een handje mee.”
Architect Werner Evers

HUISELIJKE ZITKAMER

Het is ook open doordat er aan de kant van de entree bijna over de hele lengte een vide is. “Onze kinderen zijn al de deur uit, dus konden we het hele huis inrichten voor maar twee personen. Dan heb je niet veel kamers nodig en kun je de ruimte beter benutten voor de ruimtelijke en open beleving. Door de vide komt er veel daglicht binnen.” Door het kader vrij in het midden te plaatsen, ontstaan aan weerszijden een corridor. Eerst wilden ze dat helemaal open houden, maar Coen – die inmiddels binnen is gekomen – legt uit dat er toch een taatsdeur bij de zitkamer is gekomen. “Door het af te kunnen sluiten, voelt het knusser. In de zitkamer hebben we daarvoor ook een houtkachel. Een knapperend haardvuur zorgt ook voor het huiselijke.”

“Door de zitkamer af te kunnen sluiten, voelt het knusser. Het is voor het idee, maar het effect is er wel. In de zitkamer hebben we daarvoor ook een houtkachel.”
Bewoner Coen van Olst

 

 

TRAP NAAR DE POLDER

Op de bovenverdieping is voor een gesloten deel met een grote slaapkamer en een badkamer, terwijl aan de achterzijde er weer maximale openheid is doordat de vide over de hele breedte doorloopt. De trap in het middenkader loopt dwars op de richting van het huis. Naar beneden lopend is er meteen het besef van de polder, want er is zicht op de sloot die direct langs de woning loopt en zo’n helder water heeft dat je de vissen kunt zien zwemmen. Langs de vide boven loopt een metalen balustrade die door Coen zelf is ontworpen. Ook de trapleuning en de garderobe is door hem bedacht en gemonteerd. Het is in de smaak van Coen, legt jackie uit. “Coen is meer van het strakke en moderne. Ik van het landelijke. Dat hebben we proberen te combineren. De badkamer is meer in mijn smaak.”

ARCHITECT WERNER EVERS:

“In ontwerp al rekening houden met zelfmaakbaarheid”

Architect Werner Evers besefte al op jonge leeftijd dat een gebouw van hout een bijzondere beleving heeft. Hij ontwerpt vrijwel alleen maar woningen van hout en houdt er daarbij rekening mee wat de opdrachtgevers zelf kunnen.

Hoe bent u met de bewoners tot dit ontwerp gekomen?
“Het moest een industrieelachtig beeld worden met efficiëntie van de ruimten. Aan de buitenkant is al te zien hoe de indeling binnen is. Door in het midden een kern te maken met daarin de praktische functies, ontstaat er een duidelijke indeling. Bijna een traditionele indeling met een keuken en een voorkamer. Door de open doorgangen en de vides is het modern. De vides maken de verbinding tussen de open ruimtes beneden en boven. Doordat er geen muren tegen de buitenwanden staan, waren we vrij in het situeren van de raampartijen en konden zo de beste lichtinval en uitzichten realiseren. Tegelijk konden we zo aan de buitenkant duidelijk maken dat het de functie wonen heeft.”

Kunt u in het ontwerp rekening houden met de zelfwerkzaamheid van de opdrachtgever?
“Ja. Een houten gebouw is opgebouwd uit lagen: de hoofdconstructie, de invulling van de gevels en wanden, de isolatie en de afwerking. Die hebben ieder zo hun complexiteit. Als iemand handig is, kun je voor een bepaald bouwsysteem kiezen die het minder complex maakt. Maar let wel, bij een huis bouwen komt meer kijken dan een balk zagen en vastschroeven. Denk aan organisatie, planning, calculatie, de juiste gereedschappen en machines. Mijn advies als je veel zelf doet: zet iemand ernaast met kennis van zaken.”

Waarom bent u zo enthousiast over bouwen met hout?
“Ik kwam met mijn ouders in het buitenland in een houten gebouw en voelde meteen dat er een bijzondere atmosfeer hing. Je bent je veel bewuster van het bouwmateriaal en staat ermee in contact. Mensen die bewust met hout bouwen, hebben vaak andere opvattingen over bouwen en vind ik prettige mensen. Met hout heb je meer controle over het bouwtraject. Het nodigt uit om mee te bouwen. Op een bouwplaats pak ik wel eens een plank beet en help ik ook een handje mee.”

 

VOORDELEN VAN HOUT

Zittend in de keuken, die inderdaad de favoriete plek in huis is geworden, komen we op het vele hout dat in de woning is toegepast. Coen: “We volgen al langere tijd de ontwikkelingen in bouwtechnieken en zagen steeds meer de voordelen van bouwen met natuurlijke materialen. Hout dus. De doordachte bouwsystemen zijn tegenwoordig van hoge kwaliteit en hout geeft een gezond leefklimaat. Het sluit aan bij het eisenpakket van gasloos en zonnepanelen. Ik dacht ook dat het goedkoop is, maar dat is alleen het skelet. Alles dat er verder bij komt, maakt het juist duurder dan traditionele bouw met baksteen. Daar tegenover kun je veel zelf doen, als je een beetje handig bent.”

De doordachte bouwsystemen van hout zijn tegenwoordig van hoge kwaliteit en hout geeft een gezond leefklimaat. Het sluit aan bij het eisenpakket van gasloos en zonnepanelen.

 

GEWOON PROBEREN

Coen is handig. Daardoor konden ze ervoor kiezen om de afbouw zelf te doen. Hij heeft met hulp de stenen vloer zelf gelegd en heeft samen met een timmerman de keuken geplaatst. Jackie heeft veel schilderwerk binnen gedaan. Ook tijdens de bouw konden ze hun zelfwerkzaamheid inbrengen, zoals het schilderwerk buiten. Coen: “Ik vind het interessant om iets zelf te maken, uit te zoeken hoe iets moet en het dan gewoon te proberen. Hout is daarvoor ideaal, want het is makkelijk te bewerken.” Jackie: “En hout is vergevingsgezind. Als je verkeerd hebt gezaagd of het verkeerd hebt vastgemaakt, haal je het weer los, maakt het wel goed op maat en kunt het weer vastzetten.” Coen: “Doordat we zelf veel aan de woning hebben gebouwd, voelt het nog meer ons eigen huis.”