ALS HOUT ERGENS LEEFT, DAN IS HET WEL IN HUISSEN BIJ SCANABOUW HOUTBOUWSYSTEMEN. Het zit in de vezels van voormalig eigenaar Ton Broekhuis, zijn dochter Laura, de partner-architecten, verkoopbegeleiders en ambachtelijk vakkundige medewerkers. Zelfs het pand met daarin de showroom, ontvangstruimte en kantoren is sinds de vestiging aan de Nijverheidsstraat geheel van hout. Hier is ook te zien hoe het bedrijf volgens de nieuwste inzichten hun houtbouwsystemen blijft ontwikkelen.

Bert van den Hoogen | Henny van Belkom

Aan weerszijden van de entree van ScanaBouw zijn vitrines met daarin schaalmodellen en kunstwerken in de basisvormen van woningen. Van hout uiteraard. Als het nog niet duidelijk is dat hier hout de boventoon voert, dan is dat wel de geur van hout dat in het pand zelfs na 35 jaar een warm welkom voor veel bezoekers vormt. “Ik ruik het niet meer, maar mensen die hier voor het eerst binnenkomen zeggen dat vaak”, zegt Laura Broekhuis. “Dat kan ook zijn omdat ze hier binnenkomen met de wens om een woning van hout te laten bouwen. Ze hebben er een bepaald beeld bij en hoeven vrijwel niet meer te worden overtuigd.”

“Wij prefabriceerden constructieve onderdelen en elementen voor woningen al voordat het prefab bouwen sterk in opkomst kwam. DAAR IS VOOR ONS DUS NIET VEEL NIEUWS AAN.” Laura Broekhuis

ZWITSERSE CHALETS

Die geur komt niet alleen van de materialen in de showroom, maar vooral van het pand zelf. Dat bestaat geheel uit houtstapelbouw, alom bekend als de Zwitserse chalets en houten tuinhuisjes.
“Daar hebben we in het begin veel mee gebouwd, maar dat is inmiddels ingehaald door volledige houtbouwsystemen met houtskeletbouw als basis. Wij zijn daardoor echte houtbouwers. Als de gemeente eist dat we steen moeten toepassen, kunnen we dat wel, maar daar blijft het bij. Wij zijn helemaal ingesteld op ontwerpen en bouwen met hout.”

 

BEGONNEN ALS HOUTHANDEL

Houtstapelbouw is ook het bouwsysteem waar het bedrijf in 1985 in was gespecialiseerd toen Ton Broekhuis het van de vorige eigenaar overnam. Ton: “Het was toen helemaal niet gebruikelijk om woningen helemaal van hout te bouwen. Er waren allemaal vooroordelen, zoals brandgevaarlijk, veel onderhoud, gehorig en krakende vloeren. Maar ik geloofde erin en dankzij mijn talent als verkoper wist ik er toch opdrachtgevers voor te interesseren.” Het bedrijf dat Ton overnam, was in 1977 begonnen als houthandel en producent van houten dakcomponenten. Het bedrijf heeft van 1985 tot 1995 ook nog keukens verkocht en de houthandel voor particulieren heeft tot 2015 bestaan. De ruimten achter het houten kantoorpand die daarvoor werden gebruikt, zijn nu bij de productiehal getrokken.

ALTIJD AL PREFAB

In die hal werken timmermannen die van een paar balken nog kozijnen kunnen maken. Tegenwoordig werken ze met machines voor houtbewerking, maar hamer en spijkers liggen nog altijd binnen handbereik. Hier maken ze de houten gevel- en wandelementen die op de bouwplaats in elkaar worden gezet. Laura: “Wij prefabriceerden constructieve onderdelen en elementen voor woningen al voordat het prefab bouwen sterk in opkomst kwam. Daar is voor ons dus niet veel nieuws aan. Wel is het hele proces om tot een woning te komen veranderd. Vroeger was de productie meer werk dan de werkvoorbereiding, nu is dat omgekeerd. Er is een lang traject van voorbereiding waarin alles tot in detail wordt uitgewerkt zodat het in de productiehal meteen duidelijk is hoe het eruit moet komen te zien en hoe het moet worden geproduceerd. De productie gaat daardoor ook sneller en op de bouwlocatie is een woning binnen een paar dagen wind- en waterdicht.”

GEEN KRAKENDE VLOEREN

Hoewel veel opdrachtgevers bewust voor houtbouw kiezen, is er nog wel een verouderd beeld van een houten woning. Met een rondgang door de showroom kan Laura dat beeld en veel twijfels direct wegnemen. “Bij houtbouw denken mensen aan veel onderhoud. Maar de materialen waar ScanaBouw mee werkt zijn zo verduurzaamd, dat het onderhoudsarm of -vrij is. Bijvoorbeeld hout van het merk Marnar Bruk is met onder andere lijnzaadolie zo gemodificeerd dat het een technische levensduur heeft van zestig jaar. Er wordt ook gedacht dat hout brandgevaarlijk is, maar doordat hout brandvertragend werkt, is het juist veiliger. Mensen kennen de houten vloeren uit de jaren zeventig nog, die altijd zo kraken. Maar de verdiepingsvloeren van tegenwoordig hebben een opbouw van dikke draagbalken en zwevende tussenlagen om contactgeluid van boven naar beneden, maar ook tussen aangrenzende ruimtes op te vangen.”

MODERNE IDEEËN

Bij een dwarsdoorsnede van een gevel kan Laura uitleggen dat een gevel hoge isolatiewaarden voor geluid en warmte heeft. Een wand bestaat uit lagen die van buiten naar binnen zo zijn opgebouwd dat het luchtdicht en dampopen is. Dikke pakken isolatie bestaan uit natuurlijke materialen en de afwerking van zowel buitengevels als binnenwanden kunnen de woning iedere mogelijke uitstraling geven. “Dat weten de meeste mensen die voor het eerst binnenkomen wel. Ze zijn het idee van houtstapelbouw al ver voorbij en hebben al moderne ideeën voor de architectuur. We leveren alleen maatwerk en kunnen iedere bouwstijl aan. Voor het ontwerp werken we samen met een selectie van vaste architecten die zijn gespecialiseerd in houtbouw.”

WAARDEVAST

Calculator Ali El Moussati komt erbij om een aantal misvattingen op financieel gebied weg te nemen. Hij rekent de ontwerpen door op prijs per kubieke meter, waarbij het ontwerp zelf en het materiaal een rol spelen. Net zoals bij traditionele bouw. “Er is een misvatting dat houtbouw goedkoper is dan traditionele bouw met baksteen. Maar de techniek van houtbouw is zo geavanceerd dat het minstens net zo duur is. Hooguit kan de fundering goedkoper uitvallen, doordat hout lichter is dan steen. Een andere misvatting is dat een woning onderhouden moet worden om de waarde te behouden. Dat is door de verduurzaamde materialen ook niet meer zo. Een houten woning is waardevast. Het is zelfs beter verkoopbaar, omdat het makkelijk is aan te passen. Met het ontwerp kun je al rekening houden met uitbouwen of aanpassingen in de indeling.”

“EEN HOUTEN WONING IS WAARDEVAST. Het is zelfs beter verkoopbaar, omdat het makkelijk is aan te passen.”
Calculator Ali El Moussati

Architect Ivo Hommel van bureau LIIV:

“The sky is the limit met houtbouw”

Ivo Hommel is met zijn bureau LIIV een van de vaste architecten waar ScanaBouw mee samenwerkt. Sinds hij hout als bouwmateriaal heeft ontdekt, wil hij niet anders meer.

Hoe bent u uitgekomen bij ontwerpen voor houtbouw?
“Toen ik als architect begon heb ik met verschillende materialen ontworpen. In 2006 werd ik door ScanaBouw gevraagd een woning te ontwerpen voor een van hun opdrachtgevers. Ik zag meteen de mooie facetten van hout: het is een natuurlijk materiaal waar je heel flexibel mee kunt bouwen. Ik ben me er toen verder in gaan verdiepen en zo ben ik er vanzelf beter in geworden. Het is gezond en bewust bouwen en wonen. Als ik in hout een woning ontwerp, dan ben ik niet de grondstoffen aan het uitputten en de aarde aan het verzieken.”

Waarom is het voor een architect fijn om te ontwerpen voor houtbouw?
“The sky is the limit. Zeker met gelamineerd gemodificeerd hout. Dat heeft een minimale krimp en uitzetting en is onderhoudsvrij. Je kunt er enorme overspanningen en overkragingen mee maken. De uitstraling van hout is veel warmer. Zeker als iemand ervoor kiest om het hout zichtbaar in het interieur te houden, hoef je weinig meer te doen om er sfeer te creëren. Anders dan bij een staalconstructie, kan een zichtbare houten constructie een interieur warm en knus laten aanvoelen. Kijk maar naar de houten gebintconstructies van oude boerderijen.”

En waarom is het als opdrachtgever fijn om een houten woning te laten bouwen?
Als je een beetje handig bent, kun je veel zelf doen. Je hebt er bij wijze van spreken alleen een goede zaag en een schroefmachine voor nodig. Als je een keer verkeerd zaagt, is dat geen ramp. Dan pak je een ander stuk hout. Met zelfwerkzaamheid kun je veel op je budget besparen, of met het uitgespaarde budget iets extra’s doen.”

“Anders dan bij een staalconstructie, kan een zichtbare houten constructie een interieur WARM EN KNUS LATEN AANVOELEN.”
Architect Ivo Hommel

 

HOE GEZOND IS MIJN WONING?

De flexibiliteit en kwaliteit zijn volgens Laura niet de enige verklaring waarom houtbouw aan populariteit wint. “Het zit in de hele maatschappij. We willen weten waar ons voedsel vandaan komt, hoe onze kleding wordt geproduceerd en wat de milieubelasting van ons gedrag is. Daaruit komen vanzelf de vragen: waar woon ik eigenlijk in en hoe gezond is mijn woning? De informatie is makkelijk beschikbaar om zich erin te kunnen verdiepen. Als we dan vervolgens de vragen die overblijven kunnen beantwoorden en twijfels kunnen wegnemen, dan is de keuze snel gemaakt.”

ScanaBouw vindt u aan Nijverheidstraat 2, Huissen.
WWW.SCANABOUW.NL