Drenthe is de provincie van zandgronden, veengebieden en heidevelden. Maar ook van veenkoloniën en keuterboertjes. In de negentiende eeuw betekende dat armoede voor de keuterboeren. Maar de armoe van toen is de rijkdom van nu. Niet alleen in Drenthe. Denk maar aan rietgedekte daken, ijsselsteentjes en dus de schuren waar de moderne schuurwoningen van zijn afgeleid. Dat dat komt door de veel hogere kwaliteit, wisten ook Girbe en Gonnie Buist toen ze het concept van de schuurwoning ontdekten. Ze deden er nog een schepje bovenop en ontwikkelden tot op detail hun schuurwoning door tot hun comfortabele pensionadowoning.

Tekst: Bert van den Hoogen | Fotografie: Rob Kater

 

Een ritje vanuit omgeving Utrecht naar het plaatsje Nooitgedacht bij Assen heeft alles waar je aan denkt als je het over Drenthe hebt. Het is een flink eind rijden, met iedere kilometer wordt het landschap opener en natuurlijker en zodra je de snelweg verlaat overheerst de rust en ruimte waar je twee uur geleden nog naar snakte. Hier is geen drukte, overspannen economie of zichtbare rijkdom. De nieuwe woonwijk met de woning van Buist is het logische vervolg van die beleving: geen overdreven grote woningen; wel grote, open kavels met veel groen. Net zo logisch lijkt de woning van Buist. Tot Girbe en Gonnie binnen uitleggen welke rijkdom ze in hun schuurwoning hebben gelegd.

Paarse voordeur

De woning staat een fors eind van de weg af en komt daardoor over als een gesloten, kleine woning. Geheel volgens het principes van een schuurwoning is de hoofdvorm basaal, met donkere houten gevelbekleding, met de kont naar de weg en hier en daar een stalraampje. Wel opvallend is de zinken omlijsting van de dakrand die over de zijgevels doorloopt. Het zink aan de zijkant duidt erop dat hier de entree is. Als Girbe en Gonnie de paarse deur openen en ons uitnodigen om binnen te komen, hebben we al direct het gevoel midden in de woning te stappen. “Daarom zit de voordeur niet aan de straatkant, maar midden in de zijgevel”, leggen ze beiden later uit als het hele ontwerp ter sprake komt. Ook over het paars van de deur dat ook terugkomt in de dubbele zijdeuren en accenten in de schuur.

“Doordat de uitbouw ook een hoog puntdak heeft, is het een complete woonruimte geworden en beleef je het niet als uitbouw. De balkenconstructie zorgt vervolgens voor de verdeling van die totale ruimte.”

Zorg voor jezelf – pensionadowoning

Het paars en de positie van de voordeur zou dwarsigheid van de twee Assenaren kunnen zijn, maar dan zouden we te kort doen aan hun hele aanloop om te komen tot deze pensionadowoning, zoals ze zelf het eindresultaat noemen. Girbe: “We woonden elf jaar in Assen in een split-level woning van 1300 kuub die we zelf grotendeels hebben ingedeeld en afgebouwd. Maar we worden wat ouder. We komen uit de zorg en zien daar de ontwikkeling: ‘zorg voor je zelf’. Voor ons volgende huis hadden we dus al veel ideeën hoe je die zelfzorgzaamheid kunt realiseren. We zijn ook altijd geïnteresseerd in bijzondere huizen, dus zijn we zelf gaan ontwerpen en op zoek gegaan naar een bouwstijl die ons aansprak.’’

“We komen uit de zorg en zien daar de ontwikkeling: zorg voor je zelf. Voor ons volgende huis hadden we dus al veel ideeën hoe je die zelfzorgzaamheid kunt realiseren.” Bewoner Girbe Buist

Modelwoning als vertrekpunt

Ze kwamen dankzij een bezoek aan een bouwbeurs uit bij de schuurwoningen van Groenveste. Gonnie: “We zijn buitenmensen en wilden altijd al eens een boerderijtje. Een beetje als een keuterij, typisch iets van Drenthe. De modelwoning had daar wat van. Eenvoudig lijnenspel buiten en veel ruimtebeleving binnen en het liefst geen boven meer. We wilden ook de nieuwste technieken voor onder andere energie.” Dat was een mooi vertrekpunt om vervolgens al hun wensen in mee te nemen. En dat was nogal een lijst. Girbe: “We hadden voor het ontwerp eigenlijk geen architect nodig, maar hebben wel dankbaar gebruik gemaakt van de technisch tekenaar van Groenveste, die onze ideeën kon bevestigen en verantwoorden.”

Uitbouw met puntdak

Girbe: “Om te beginnen vinden we het belangrijk dat je in de hoofdwoonruimte de zon moet kunnen zien opkomen en ondergaan. Dat hebben we bereikt met de achtertuin op het zuiden en veel glas in de achter- en zijgevels. Doordat alles gelijkvloers werd konden we de ruimte open houden en de hoogte benutten voor de ruimtebeleving. Voor voldoende vierkante meters diende de uitbouw. Doordat die ook een hoog puntdak heeft, is het een complete ruimte geworden en beleef je het niet als uitbouw.
De balkenconstructie zorgt vervolgens voor de verdeling van de ruimtes.”

 

“We hoefden geen massale wand met veel apparatuur, maar vinden losse keukenmachines vaak veel praktischer. Daarom gewoon een losse koffiemachine en waterkoker in de nis. Dat is een soort pantry geworden.” Bewoner Gonnie Buist

Meubel om op te koken

Daardoor is de woonruimte Z-vormig geworden en is er ruimte ontstaan om de keuken centraal in de ruimte te plaatsen. Gonnie: “De keuken brengt door de combinatie van de materialen warmte. Het hout is gewaterd iepenhout. Het is een meubel geworden waar je ook op kunt koken.” Op de kop van het wandmeubel van de keuken is een open kast; in dezelfde stijl loopt deze om de hoek door in het tv-meubel.

Slaapkamer als bedstede

Het is een pensionadowoning doordat alle ruimtes rolstoeltoegankelijk zijn, ook de voordeur. Dat was voor Buist nog maar het begin om echt comfortabel en vooral samen te kunnen blijven wonen, ook als een van beide bedlegerig zou worden. Girbe: “De slaapkamer is bewust direct naast de eethoek en de keuken geplaatst en is te bereiken door een grote schuifdeur van Anyway. Het heeft iets weg van een bedstede. Als je in bed ligt, kun je toch direct contact maken met de mensen in de woonkamer. Tussen de slaapkamer en de badkamer is een schuifdeur. Beide deuren kun je makkelijk vanuit een rolstoel openen.”

“De slaapkamer is bewust direct naast de eethoek en de keuken, het is daardoor haast een bedstede. Als je in bed ligt, heb je toch direct contact met de mensen in de woonkamer.”

Regionale bedrijven

Het wooncomfort wordt ook bereikt door het gebalanceerde binnenklimaat. Daarvoor zorgen onder meer een aardwarmtepomp, tripel glas en de voor de schuurwoning typerende houtskeletbouw. Maar comfort zit ook in de kwaliteit van afbouw en afwerking. De vloer en wanden zijn strak gehouden, wat zorgt voor eenheid en rust. Enkele meubel- en wandelementen hebben juist natuurlijke vormen, maar door het overal terug te laten komen, is ook hier weer eenheid. Girbe: “Bij zo’n huis horen mooie materialen en mooie ontwerpen, zoals de gietvloer en het spanplafond. Daarvoor konden we gebruik maken van bedrijven in de regio. Zo is het een echt Drents huis.”

Buiten rondscharrelen

Ook bij de inrichting van de buitenruimte – een wezenlijk onderdeel van de beleving van een schuurwoning – is aan de langere termijn gedacht. Girbe: “We houden ervan om buiten wat rond te scharrelen. Daar hoort onderhoud zoals grasmaaien, snoeien en onkruid wieden bij. De tuin is daarom zo aangelegd dat we voor die klusjes overal makkelijk bij kunnen. Gonnie: “De beplanting is afgestemd, of eigenlijk in contrast met de sobere zwarte woning. Als de tuin straks vol in bloei staat, dan is het een kleurenpracht. Vooral met veel paars.”

Werkvoorbereider Arjen Koobs:
“Door speelsheid geen standaard schuurwoning”

Voor Ajren Koobs van Groenveste is een schuurwoning een woning met een sobere uitstraling, die energieneutraal en vooral uniek moet zijn.

Waarom is dit een typische Groenveste Drentse schuurwoning?
“Omdat deze woning weer uniek is. We houden er niet van om twee dezelfde woningen te bouwen. Een schuurwoning heeft een basale vorm, maar door de speelsheid en de creatieve inbreng van de opdrachtgevers is het geen recht-toe-recht-aan woning geworden. De uitstraling is niet te modern, maar door de details en technieken toch weer heel modern.”

Hoe is het als een opdrachtgever zelf al veel heeft uitgedacht?
“Hoe meer inbreng hoe beter. Daardoor waren we er nu samen met onze architect snel uit. Bij de bouw kunnen we veel in eigen beheer doen,
maar er zijn ook zaken die we liever aan de opdrachtgever zelf overlaten. Bijvoorbeeld een keuken, omdat die heel persoonlijk is.”

“Een schuurwoning heeft een basale vorm, maar door de speelsheid en de creatieve inbreng van de opdrachtgevers is het geen recht-toe-recht-aan woning geworden.”

Arjen Koobs van bouwer Groenveste