In het laatste straatje van een stil dorpje, helemaal aan het eind waar je met de auto echt niet meer verder kunt, alleen daar wilden Attila en Ildiko een kavel kopen. Ze wisten ook al dat ze daar dan een houten woning op zouden laten bouwen. Dat dat een schuurwoning zou worden, wist Attila twee jaar geleden nog niet. In de omgeving van het Limburgse Slenaken heeft hij er namelijk nog nooit een gezien. “Het eerste basismodel van de schuurwoning dat ik zag was een bevestiging van wat ik al tijden in mijn hoofd had. Wel met mijn eigen aanpassingen.”
Ze over schrijden hier inderdaad zelden de maximum snelheid van vijftig kilometer per uur, merkt Attila fijntjes op als we uitleggen hoe lang het rijden was om in het uiterste puntje van Limburg uit te komen. Hij vertelt daarmee ook meteen waarom hij zo van deze regio geniet. Het is niet alleen het coulisselandschap waar achter iedere heuveltop een stilleven in een openluchttheater wordt opgevoerd. Het is ook het ritme van dat landschap dat het tempo van het dagelijks leven lijkt te regisseren. Daar valt niet aan te ontkomen, ook niet toen we in Slenaken een zijweggetje namen. En nog een, en nog een om uiteindelijk niet meer verder te kunnen. Dat was dan weer wel de bedoeling, want hier kunnen we parkeren voor een brede garagedeur naast een gesloten houten gevel.
Bevestiging van eigen beeld
Een paadje langs de zijgevel laat ons nieuwsgierig zoeken naar de voordeur, die wordt opengedaan door de geboren Hongaar Attila. Na een uitgebreide rondleiding door de woning nemen we plaats aan de eettafel, precies in het midden van de woonkamer die zich aan de achterzijde over de volle breedte van de woning uitstrekt. Hier zijn meer dan twee ogen nodig om te zien waarom de bewoners voor deze plek hebben gekozen en hoe ze dat hebben vertaald in ruimte en materiaal. Attila: “Ik had in mijn hoofd al helemaal het beeld hoe het eruit moest komen te zien. Het moest een houten woning worden met veel natuurlijke materialen. En open, dus met veel glas. Hout heeft beperkingen in constructies, maar het is gezellig en toch modern en het geeft een gezond binnenklimaat. De schuurwoning bleek daar een bevestiging van.”
Gezocht naar ruimtelijke beleving
Door zijn werk als vliegtuig-ingenieur was het voor Attila vanzelfsprekend dat hij op het ontwerp en de bouw invloed wilde hebben. Doordat er in de wijde omgeving geen schuurwoning stond, duurde het wel even om de welstand te overtuigen dat juist in dit open landschap een schuurwoning tot zijn recht komt. Ondertussen had Attila met de architect van Finnhouse het eerste model van alle kanten aangepast. “We hebben hem iets groter gemaakt. We wilden vervolgens de woonkamer met zithoek, eettafel en keuken op één lijn over de hele breedte van de woning, want dan heb je overal direct contact met buiten. De woonkamer hoefde ook niet zo groot, maar we zochten wel de ruimtelijke beleving. Die hebben we erin gebracht door de plavuizen binnen in dezelfde kleur terrastegels buiten door te leggen. De achterwand van de woonkamer hebben we boven opengebroken en er een vide gemaakt. We zitten daar regelmatig, want het uitzicht is prachtig.”
Transparant en veel zichtbaar hout
Binnen is er nadrukkelijk de beleving van een schuurwoning, door de zichtbare balkenconstructie en de houten afwerking aan de binnenzijde van het dak dat doorloopt in de dakoverstek buiten. En natuurlijk is zoveel mogelijk van de zijgevel en de achtergevel – op het zuiden – in glas uitgevoerd. Van buiten is er daardoor de indruk van achter naar voor door de woning heen te kunnen kijken. Aan de buitenzijde is vrijwel alleen de voorgevel van hout. Hier krult als omlijsting om de dakrand het staal dat als een deken over het dak en de zijgevels is gevouwen. “De stalen felsdelen zijn duurzaam en makkelijk te onderhouden en zijn in contrast met de houten geveldelen, zowel qua kleur, als materiaal en uitstraling.”
“De woonkamer hoefde ook niet zo groot, maar we zochten wel de ruimtelijke beleving. Die hebben we erin gebracht door de plavuizen binnen in dezelfde kleur terrastegels buiten door te leggen. De achterwand van de woonkamer hebben we boven opengebroken en er een vide gemaakt.”
Tegels in zelfde kleurpalet
Het hele bouw proces van start tot afbouw heeft maar een half jaar geduurd. Ook dat is te danken aan de strakke samenwerking tussen bouwer en Attila. “Vanaf dag 1 wist ik hoe alles in detail moest worden en heb hier dagelijks zowel de elektra-installateurs als de afbouwers aangestuurd om de details in de afbouw perfect te krijgen.” Niet alleen die planning was perfect op elkaar afgestemd ook de keuze van de afbouwmaterialen. Dat is door het hele huis te zien. De keramische wandtegels in badkamer en toilet – die bij elkaar een fraaie weefstructuur vormen – zijn uit hetzelfde kleurenpallet als de iets lichtere vloertegels. Uit datzelfde palet zijn de vloertegels in de hal en woonkamer en de tegels tegen de schouw van de houthaard.
“Een houthaard hoort echt in een schuurwoning. Het past bij de natuurlijke beleving.” De hele wand van de haard en schouw is een ware compositie van vlakken. “Het begint met de lichte kleur vloertegels, die overgaat in de donkere haard en eindigt in de lichte kleur van de schouw. Het vaste meubel onder de haard is van Neolith. Dat is een composiet met keramiek. Daar is ook het keukenblad van gemaakt. Het is keihard, niet kwetsbaar voor bijtende stoffen of hitte, makkelijk schoon te houden en heeft toch een natuurlijke uitstraling.” In de wand van de haard is ook de trap weggewerkt. Je verdwijnt daardoor eerst achter de wand om boven bij de vide weer tevoorschijn te komen.
Voor altijd
Attila en Ildiko hebben in dit landschap een woning gerealiseerd die zo ideaal is dat ze er nooit meer weg willen. “Het beeld dat ik ooit in mijn hoofd had is helemaal uitgekomen. Een houten transparant huis in deze natuurlijk omgeving is de perfecte leefomgeving waar we het liefst voor altijd zouden willen wonen.”
“We zijn in staat om het glas ín de palen en balken te plaatsen. Daardoor kijk je door de constructie heen en beleef je zo’n gevel met veel glas als een open gevel.”
Oscar Walraven van bouwbedrijf Finnhouse:
“Kwaliteit is zichtbaar in bijzondere houten constructie”
Finnhouse ontwerpt en bouwt al sinds 1970 houten woningen en heeft, geïnspireerd door Finse bouwtechnieken, een heel eigen methode voor het realiseren van schuurwoningen ontwikkeld. Directeur Oscar Walraven vertelt over de kwaliteit en het wooncomfort van deze woning in Slenaken.
Wat zijn de voordelen van een houten woning?
“Door de natuurlijke materialen is het een duurzame en ecologische bouw. Het is natuurlijk en gezond wonen. Hout neemt geen warmte op. Het neemt vocht uit de omgeving op. De wanden zijn dampopen, waardoor er binnen altijd een gezonde, niet te vochtige lucht is. Je hebt geen plastic om je heen en hout ruikt ook nog gewoon lekker.”
Wat bepaalt de hoge kwaliteit van deze woning?
“Dat is te zien in de bijzondere constructie van het sporendak op de houten balken. Feitelijk is het een vakwerkconstructie van veelvoudig gelamineerde balken met blinde verbindingen. De open vakken vullen we met hout of tripel glas. Hout met glas is een lastige combinatie, omdat hout van nature iets werkt. Maar met deze constructie zijn we in staat om het glas ín de palen en balken te plaatsen zonder storende kozijnen. Daardoor kijk je door de constructie heen en beleef je zo’n gevel met veel glas als een open gevel.”
Schuurwoningen staan bekend om hun energiebesparing. Hoe is dat in deze woning gerealiseerd?
“We hebben goed gekeken hoe ze in Finland woningen bouwen. Daar weten ze hoe ze extreme kou buiten moeten houden. De woning is niet aangesloten op het gasnet. De woning wordt verwarmd met een warmtepomp. Voor het snelle opwarmen is er de houthaard. De energie komt van zonnepanelen.”